Image provided by: University of Nebraska-Lincoln Libraries, Lincoln, NE
About Pokrok západu. (Omaha, Neb.) 1871-1920 | View Entire Issue (Jan. 14, 1920)
POKROK DNE 14 hfcDKA 1920 ťtrrm% I SpojonĎ Státy opatři bdi [( dopravo Odslioslovonsliúho uojslia zo Siliifo (!o ulasli Deset tisíc vojáků převezeno bude měsíčně — Bu de to poslední vojenská operace ve válce jež podniknuta je Spojenými Státy Washington D C 10 ledna — Amerických lodí opatřeuýeh ná mořní dopravní radou bude pou žito k repatriaci československé ho polského' jihoslovanského rumunského vojska nalézajícího no nyní v Sibiří jak bylo oznámo no včera odborem státu První s těchto lodí určených k tomuto ú kolu "President (Jrant" a "Ame rica" vydají se na cestu z New Yorku do Vladivostoku záhy Do Vladivostoku přijedou asi dno 10 února a hned po té dojde k pře vážení tohoto vojska jež z valné Části soustředěno bylo již v jme novaném přístavišti Tyto lodě jsou s to pojmouti asi 10000 vojáku a očekává sc že do pravováno bude 10000 vojáku mě NÍčně po tak dlouho až ťikol bude ""dokončen Náklad za americkou účast na této velké repatriaci za- ' platí vláda k Spojených Státu ve formě půjčky cizím vládám o je jichž vojáky se jedná Repatriace tčrhto vojáků bude pod řízením hrigádního generála Hinese náčelníka armádní trans portní služby a bude jednou z po sledních velkých operací váleč ných Jedná se hlavně o převoz Čechoslováků jichž je v Sibiři asi 50000 Tito tvoří dvanáct pluků pěších rozdělených ve tři divise a dva pluky jízdní Tato sibiřská československá jízda považuje se za nejlepsí na světě Čechoslováci byli původně -součástkou rakouské mecké myšlence o opanování svě ta přecházeli hromadné k ruským armádám na počátku války V Ku ku přetvořeni byli na zvláštní če skoslovenské jlnptky a měh dů ležitott účast v bojích na východ ní frontě Když Rusko vystoupilo z války Čechoslováci odtáhli směrem vý chodním a postupovali Ruskem a Sibiří s úmyslem dostihnout! Vla divostoku odkudž měli býti po sláni do Francie aby bojovali o- proti Německu Měli veliké obtí-1 že při tomto stěhovaní následkem disorgapisac© země a překážky kladené jim- bolševiky a ozbroje nými německými a rakouskými zajatci válečnými Aby pomoženo bylo tčmto voj skům dostati se z nepříznivého po stavení americká a jiná spojené cká vojska poslána byla do Sibiře v létě minulého roku Po odchodu Čechoslováků ze Sibiře také ame rická vojska nepochybně budou odvolána Čechoslováci vedle svých vlast ních pluků sórganisovali jc váleč ných zajatců z bývalého Rakouska také několik oddílů polských jiho- slovanských a rumunských a také tato vojska budou převezena do svých vlastí Doprava českosloven ských vojáků do vlasti bude zna menati zakončení jedné z nejslav nejších a nejdramatičtějšíeh epi sod válečných jež půjde do histo rie jako jedna z největších váleč- armády ale pro svůj odpor k ně- ných kampaní všech věků ČECHOSLOVÁCI ZE DOU KANADOU Všechny podrobnosti je- převozu jsou jiz ujednány jich v Washington I) C 10 ledna -~ Československá armáda na Sibiři jejíž návrat do osvobozené vlasti až doposud narážel na téměř ne překonatelné 'překážky bude co nejdříve vysvobozena' ze svého trapného postavení Oznamuje sc že všechny přípravy k její dopra vě do vlasti byly již vykonány a v nebližší době zahájena bude hro madná a rychlejší než až dosud doprava 45000 mužů této slavné 'armády která od pozoruhodného vítězství svého nadtbolševickými sbory v jehož důsledku zachráně na byla Sibiř před němccko-bolše-vickým nebezpečím zaměstnána byla hlavně střežením sibiřské že ložnice čímž spojencům prokáza la platné služby Veškeré podrobnosti dopravy československého vojska zc Sibiře ujednány byly v mezi Spojenými Sláty Anglií a Československem v tom smyslu že Spojeno Státy po skytnou valnou část dopravních prostředků Výlohy s dopravou spojené ponese československá vláda avšak náklad nyní opatřen oikIC Amerikou a Angín jaKo půj čka mladé republice Českoslo venští vojáci dopraneni budou z Vladivostoku do Vancouveru v Britické Columbií po amerických transportních lodích Odtud poje dou přes Kanadu do Halifaxu kde nasednou na lodi anglické po kte rých pak dopraveni budou do Ev ropy Po odchodu Čechoslováků tak též americké vojsko nadobro opu stí Sibiř Následkem toho Japon cům na Sibiři ponechána bude vol ná ruka a budou moci tú činiti to co budou chtít i až odrazí bol ševické nebezpečí Přípravy k volbám v Československu Paříž 10 ledna — Dle zpráv došlých zástupcům vlády Českoslo venské v tomto městě budou pro vedeny volby v nové republice v březnu Zástupci Československé vlády a vůdci politických stran shromáždili se v Praze aby vypra covali program pro poslední zase dání Národního shromáždění Do tohoto programu pojato bylo se stavení ústavy předloha o vojen ské službě a předloha finanční Národní shromáždění bude požá dáno_ o úvěr k postavení moder ních" a výhovu jících vládních bu dov a utvoření Velké Prahy Má se za to že Národní shromáždění před svým rozejitím rozhodne že čeština má býti jedinou uznáva nou úřední řečí avšak menšinám dostane se práva a příležitosti aby užívaly svých vlastních jazyků Vývozci obdrží znač ně velkou půjčku Washington I) C 10 ledna — - m t 1 # I # 1 1 k nrvimuii kroku tm críťKtí viaaw a % 11 v záimu imskvtnutí finanční no- Anglie je rozhodne pro vytlačeni zbytku 1 u- recka z Evropy v zajmu posKyinuu i manem po moci pro rekonstrukci Kvropy do ilo v těchto dnech kdy korporace válečných financí oznámila že vy hradila Čtyři půjčky v obnosu $17000000 továrním vývozcům Bylo učiněno opatření pro dve půj čky každá o $")000000 k finan cování vývozu lokomotiv a země dělských strojů Lokomotivy ty to budou dopraveny do Polska a hospodář stroje do Anglie Fran cie a Belgie Třetí půjčky v ob nosu $5000000 použito bude kor- porací pro výrobu elektrických strojů a užij© se jí hlavně k reha bilitaci spuslošenych krajin v Bel gii it severní Francii kd všecky elektrické stroje byly zničeny Nemei Čtvrté půjčky v obnosu $2000000 bude použito k finan- covani dopravy stroja K opnove o celářských závodů ve Francii — Půjčky tyto uskutečněny byly dle opatření zákona o korporaci vá- ečných financí -který dovoluje zapůjčení obnosů do $1000000 000 aby pomoženo bylo americké industrii vyvazeti zbozi do Evro py — NESHODY ANGLIE S FRANCII V ZÁLE ŽITOSTI TURECKA Denikinova armáda ocitla se v pasti Londýn 11 ledna — Bolševic ká jízda zmocnila sc města Bcrdi- mska na severním břehu jezera Azovského jednoho z nejlepších přístavů při tomto moři Moskev- ká depeše sděluje že dobytí to hoto města zajišťuje bolševikům kontrolu nad mořem Azovským a znamená vzdání se vojsk generála Denikina jež v důsledku tohoto postupu rudých' gard rozražena )yla ve dví Na severozápadě kde boje mezi Estonci a bolševiky u- taly v důsledku podepsání přune- Poláci a Lotyši po dobytí Dvin- ka sesílili svoje linie a získali přímé železniční spojení mezi Ri gou a Polskem V Ukrajině polská vojska zaujala území opuštěná Denikinovými sbory vstoupivše do Žitomíru a Proskurova Velká loupež kle- 'f ' 'notu y Chicagu Chicago 111 11 ledna — Šest lupičů s revolvery- vniklo do kle notnického závodu Otto Nerada a nařídili majiteli aby otevřel po kladnu s klenoty ' Nerad odepřel vyhověli léto žádostí prohlásiv: Jenom střílejte Byl jsem tak ča sto okraden a ztratil jsern tolik peněz že je mně to jedno" Lu piči udeřili Nerada a spolu s dvě ma jeho' klerky zatáhli jej do zadní místnosti Po té nacpali ně kolik pytlíků klenoty v ene $10- 000 a prchli Nerad vyběhl na ulici a volal na policii Prchající bandité v automobilu po něm vy střelili a poranili jej na rameni V obavě žo lupiči budou střilcti znovu Nerad klesl k zemi před stíraje usmrceni az automobil 8 lupiči zmizel z obzoru Další Američan usmrcen Mexikány Washington D C 9 ledna Gabriel Porter americký -občan zaměstnaný u Peim-Mex Compa iiv zastřelen byl důstojníkem uie xícké federální armády v "tixpa luu áné 21 prosme dle fpráv iri vrfri dožly do odboru btátq od amerického koaiuU v Tampico I £utítkýoú vůdci Polští židé touží po Palestině New York N Y„ 0 ledna — Jedno sto tisíc polsko-židovskýcli rodin z nichž každá ma průměr ně pět členů je při praveno k vy stěhování se z Polska do Palesti ny dle sdělení jehož dostalo se zdejší zíonistícké organizaci t)d Dra Jerzy Roenblatta člena pol ského němu který naleza sé New Yorku aby konferoval gé zío Němci zahájili stě hování do Brazílie Haag 11 ledna — V minulých dnech vydalo se na cestu do Bra zílie z Rotterdamu prvních 217 vystěhovalců z Německa po paro lodi Bencdete Vystěhovalci tito neposkytovali takový pohled jako vystěhovalectvo předválečné Vy hlíželi spíše jako bavorští sedláci anebo řemeslníci Tři tisíce dal ších Němců vydá sc v krátké době z rotterdamského přístaviště do Brazílie Velké množství Němců utábořilo se na pomezí Holandska neboť neměli průvodních listin do této země Případ tento předložen bvl autoritám a očekává sc žé bu- e jim dovoleno aby projeli Ho landskem bez průvodních listin Japonci brousí si zuby na Sibiř Paříž 11 ledna — Přes všech no ujišťování Japonců žc nemají žádnveh zvláštních záměrů na Si biři většina zdejších časopisů je toho náhledu že Sibiři skutečně od Japonska nebezpečí hrozí Do cházejí zprávy že zařizují se tu po domácku a žc určíte počítají ze jejich vliv z této přírodně bohaté iiMiiě nebude ničím vytlačen To- lír nebezpečí se zvýšilo nyní kdy Kolčak musí se dovolavati u Ja ponska o pomoc Japonsko poslé ze tuto pomoc poskytne poněvadž na určitou žádost toho smyslu jiz čeká ale pak ustanoví takovou ce nu za svoji pomoc ze evropské mocnosti budou překvapeny Stávka ocelářských dělníků odvolaná Pittsburgh Pa 10 ledna ~ Stávka v ocelářských závodech a hutích prohlášena dne JEJ září jež dotýkala 'se 307000 dělníků byla úředně odvolaná včera ná rodním výborem po celodenní schůzi Oznámení' o rozhodnuti národního výboru bylo obsaženo v telegramu hlavním úřadovnám A merické federace práce ve Wash ingtonů předsedům všech- meziná rodních unií v stávce interesova ných ar organisátorům é pracov níkům ve Všech ítávkovnícfr di striktech " Paříž 10 ledna — Ostá diplo matická srážka mezi Francií t Anglií je neodvratnou až jedná' no bude o disposici ťařihradu a Turecka v konferenci spojenec kých státníků v~ příštím týdnu dle všeobecného soudu zdejších poli tických kruhů Jedná se o otázku: Má býti do voleno Anglii aby zasadila ránu kterou Turci mají býti vytlačeni z Evropy anebo převládat i bude ná niea rraneie ze nemocny muz Evropy" měl by býti ponechán ve sve evropské posici jestě několik rokňf Nedávná prohlášení anglických politiků nasvědčují tomu že kxx glie si přeje vytlačiti Turky z Ev ropy a přinutiti sultána aby za řídil si kapitol v Brusse anebo v Koniahu To vyvolalo bouři od poru na straně francouzských státníků a publicistů Francie má dvě důležité příči ny aby pracovala v zájmu udrže ní sultána v Cařihradě Zh prvé jako země s velkým množstvím mahomedánů ve svých državách nechce učiniti ničeho eo by pora nilo pýchu musulmanů Za druhé vytlučení Turků z Evropy by zna menalo že Anglie ujala by sc pro tektorátu nad Dardanellami což by jí zajistilo dominující vliv v záležitostech Blízkého Východu Tím by francouzský vliv z těchto končin byl téměř vytlačen Francouzští státníci prohlašují že vytlačení Turků z Evropy a Ca řihradu by znamenalo povzbuzení tužeb několika evropských národ ností po uchvácen velkého města nad Bosporem a tak položeny by ly základy pro příští války Francouzský tisk poukazuje na to že liecko již nyní si činí náro ky na Cařihrad a že Bulharsko ne přestává toužebnýma očima na město toto pohlížeti Jakmile do jde k zřízeni spořádané viady v Rusku je jisto že obnovena bude tužba po zmocnění so tohoto města a úžin jichž kontrola je nutností pro rozkvět ruského obchodu Francie upřímně ale doznává že když dojde k zmezinárodněuí Cařihradu a umístění ho pod pro tektorát některé mocnosti Anglie byla by jedinou velmocí jež má dostatečné válečné loďstvo aby zabezpečila jeho náležitou ochra- liii Následkem toho v pnpade zmezinárodiiční města Anglie sta la by se dominující mocností v těchto končinách Francouzové také chtějí iidržeti sultána V Cařihradě z toho důvo du že bude tu nepřetržitě v do střelu děl válečných lodí křesťan ských mocností To může na něho pusobiti 'blahodárným" vlivem Francouzský tisk a veřejnost po važují prohlášení anglických stát níku zá jakési zkušební balónky Mají za to že Anglie ustoupí a přijme francouzský program po- staví-li se Francie jejím plánům na silný odpor' SRBSKÝ REGENT JÉ POVAZOVÁN ZA HRDINU BALKÁNU Mexiko protestuje proti americkým hlídkám v Tampico Nogalez Aríz 10 ledna — Pro test proti praxi olejářských společ ností v Tampico distriktu které zaměstnávají členy Ajnerickó lc- gio jako strážce dolovních majet ků byl poslán do Washingtonu mexickým zahraničním minister stvem dle depeše z Mexiko Města Mexiko tvrdí žé zaměstnávání čle nů! Americké legie je porušováním mexické svrchovanosti poněvadž tito lidé jsou pod rozkazy "cizích autorit Nájezd na úřadovny irské organisace Dublin' 9 ledna — Silné sbory policie a vojáků provedly nájezd na úřadovny Sinu Feinistu v zdej ším městě Podobný nájezd prove den byl na irský parlament a ura dovny tak zvané Bezpečnostní spo lečhosti Osmdesát vojáku s na sazenými bodáky provedlo nájezd na úřadovny posléze jmenované organisace Michael Staines člen irského parlamentu je předsedou spotecifostr Velké zástupy Kdu slédovalý tyto nájezdy Všude by ly pro védeoy prohlídky ' Princ Alexander získal výhodné podmínky pro Jugoslávii - Paříž 8 ledna — Třicet roků starý regent srbský princ Alexan der povazují se za jednoho z nej energičtějších panovníků Evropy a slibuje se státi Theodorem Roo seveltem Balkánu 'Mešká nyní v Paříži aby pracoval tu V zájmu Jugoslávie Za mírové konferen ce většina panovníků držela se za kulisami zatím co záležitosti je jich zemí byly obhajovány diplo maty Takovým ale nebyl princ A!)Kandcrv Měl sice také svoje diplomaty ale většinu záležitostí vyřizoval si zcela sám Svrchovaná rada v Paříži nej dříve rozhodla že Srbsko jest o právněno k jisté náhradě za ško dy ve válce utrpěné ale současně poukázala na to že země tato zí skala Bosnu a Hercegovinu a jiné bývalé částí Rakouska na kte rých bylo žádáno aby zaplatily jakousi daň ze svobody Tato dan zc svobody měla býti odražena od náhrady která -Srbeku byla při- rcena Ubnosy tyto byly asi stej né a tak Jugoslávie by byla vlast ně nezískala ničeho Srbští diplomaté protestovali důrazně proti tomuto uspořádání žádajíce aby zemi poskytnuta by- a náhrada za utrpěné- škody — Svrchovaná rada po té přistoupi- a na jisté koncese ale rozhodla že tyto náhrady mají býti splace ny v třicíti letech Princ Alexan der však prohlásil že nenumožno tak dlouho ěekati na náhrady a aby zdůraznil svoje rozhodnutí nařídil aby smlouva s Bulhar skem nebyla podepsána Srbský princ odebral se sám do Paříže a nakreslil mírové konfe renci obraz zkázy a spousty v který proměněna byla země jeho válkou Prohlásil že není možno na náhradu- ěekati neboť to by znamenalo dlouhé živoření zeině Trval na tom že Srbsko není s to čekati plných třicet let na ovoce svého vítězství Naznačil že není logické a spravedlivé aby jeho země která první důsledky války utrpěla byla poslední jíž má do stati se rehabilitace - Kde schopnost srbských diplo matů selhala princ zvítězil Frank Polk americký diplomat byl pr _ í-i i ji i „ ~ vni mery Uíum spiavcumusi a w právněnost princových nároků — Zástupci Francie a Anglie poslé ze také k tomuto náhledu se při klonili V důsledku toho Srbsko vlastně Jugoslávie bude kollekto- vati odškodné okamžitě dle pro gramu vyznačeného princem A- lexandrenu Peněz takto získaných má býti použito k nákupu mate riálu pro rekonstrukci pro obno vení železnic lesní hospodářství nákup dobytka a zemědělských strojů Alexander vrati se do Bě lehradu jako vítěz a zajisté ener gické jeho zakročení před míro vou konferencí zvýší jenom jeho popularitu Lansing přimlouvá se za zvýšení služ- ného vyslancům NEBEZPEČÍ ZA- ' PLAVENI PERSIE RUDÝM VOJSKEL Denikinova armáda ner schopna nikde posta- viti odpor" Londýn 9 'ledna — Situace Rusku jo velice nepříznivá dl? zprav jež získalo anglické mm) sterstvo války a je málo známek naznačujících Že může dojiti bi zy k zlepšení Dva úspěchy bolševického voj ska právě oznámené značnou mí rou zhoršily postavení protibolšj vického vojska Armáda generáh Denikiua byla rozražena bolševic kým postupem k moři Azovskémi v Taganrogu a její křídla zatláčel na byla zpět tak žt způsobena by! la v její linii velká trhlina Vedlť toho došla zpráva žc bolševici sj zmocnili města Krasnovodska přJ Kaspickém mon a pres to ze zpra va dosud potvrzena nebyla má st za to že zakládá se na pravdě Zmocnění se Krasnovodska dů- { leziteho přístaviště pn Kaspic-: kém moři vyvolalo nebezpečí mo' žného zanlavení bolševickými ar- mádami severní Persie a zaujetí f Teheránu což může znamenati zři- í zení bolševického režimu v Per f sii Bolševici v důsledku dobytí' jmenovaného města mají nyní vokJ ný přístup ke Kaspickému mořWí Zdá se že malé loďstvo dobrovolní nickó armády nebude s to jim za-if brániti v získání kontroly — Tok zmocnění sc tohoto moře zbu-1 de toliko malá anglická posádka ? a špatně sorganisované perské voj sko mezi bolševiky a Teheránem a severní Persií Hrozí nebezpečí £ žc zmocní se kontroly nad celou I zemi l- Baku se svými důležitými zdro- ji petroleje na západním břehu Kaspického moře neDochvbně na- 1 dne do bolševické moci a dobytí! tohoto města bude znamenati zí skání znamenité základny pro ope race proti zátylí Denikinova sil ně tísněného pravého křídla Zakládají-li se bolševické zprá vy na pravdě armádu Denikino- vu potkala povážlivá pohroma ne boť bolševici netoliko přeřízli spo-1 jení po souši mezi jejím pravým-á levým křídlem ale také zmocnili I se velkého množství válečného ma-1 teriálu zahrnuje v to zásoby po- slané spojenci Připravena o tyto i!i zásoby Denikinova vojska sotva I budou s to postaviti se na odhod laný odpor proti silnější bolševi cké armádě Washington D C 9 ledna — Minimální služné v obnosu $35- 000 pro velevyslanectví a $15000 pro vyslance jakož i zakoupeni vhodných budov pro vyslanectví a povolení peněz na jich vydržování bylo odporučeno výboru domu za-L stupců sekretářem Lansmgem — Výbor pravé kona setrem výroč ního rozpočtu pró konsulární á di plomatickou službu V přítomné době velevyslanci mají $17500 a vyslanci $12500 ročně Bolševikům v Por baltí se nedaří Londýn 11 ledna — ' Zprávy o bolševických vítězstvích na fron te v jižním JAusku a v bibm vyvo- i lávaly obavy že konec konců pře- t cé jenom západní Evropa bude nu- J cena : počítati s bezprostředním bolševickým nebezpečím Tyto o- % bavy značně zmírněny byly vývo- jem událostí na frontách v Pobal- l tí a na pomezí Polska kde bolše- vici v minulých dnech utrpěli roz- : hodné porážky Narazili tu na ne- £ níSpTráviině sílnv ndnor a ntrnřli takové porážky že jejich plány na j nápor směrem k západní Evropě v muší býti podrobeny revisi Pol- r sku zřejmě jedná se hlavně o za bezpečení krajin na které činí si nároky a sotva kampaň proti bol ševikům povede dále Tyto vo jenské nezdary bolševiků měly za následek zvýšení sebedůvěry baltí- ckých států z nichž mnohé byly toho náhledu že není jiného vý- f idiodiska z přítomné situace než } uzavřití mír s bolševiky Glemenceau bude asi presidentem Francie t Paříž 9 ledna — Pařížské ča sopisy shodují sc v náhledu že premiér Clemenceau bude zvolen presidentem Francie dne 17 led na ačkoliv nebylo vydáno jím žá dné úřední prohlášení že je ocho ten příjmouti kandidaturu Časo písy také poukazují k tomu že bu de to po druhé co president zvo- lea bude z kruhů mimozákonodár- ných' neboť Clemenceau dne 17 ledna nebude ani poslancem ani sehátúreur Prvním podobným přk padém byla volba maršála Mac- Jlabona Polovina kubánského cukru je ku koupi Washingtori D C 10 ledna - Senátor McNary z Oregonu opětně obvinil presidenta Wilsona žo za nedbává svoje povinnosti k ameri ckému lidu poněvadž nekupuje iiv i riv niiiKi iinivr i liivci 111 ui uu r a McNary uveřejnil kabclograra od Mario (1 Menocola kubánského J- presidenta y kterém se praví ze $ polovina kubánského cukru dosud § zaknnnpna nebvla Druhá Doloví- íí — ~ 1 — — — — i ( na byla zakoupena hlavně Amen-4 řany Odkoupeno bylo asi 2250 000 tun cukru a stejné množství' může býti dosud zakoupeno Ku bánský cukr je zakupován hlavně spekulátory kteří mají příležitost k docílení velkého výdělktt Me Karý žádá aby president zakoupil zbytek kubánské cukerní zásoby