Image provided by: University of Nebraska-Lincoln Libraries, Lincoln, NE
About Pokrok západu. (Omaha, Neb.) 1871-1920 | View Entire Issue (Feb. 1, 1905)
10 I I m £ ám m m a a m — ~ _ ti uSAHUVNA ALŽBĚTA £ wiW mé -rtntinlm -iiiml Konán oi Vilíma Háral KAPITOLA 43 Jeruzalém V m ví Starodávné památné sídlo Ži dovských králů Kalvárii hrob misto utrpení zakladatele ocjkrás njlt věrouky víry křesťanské zajisté ze srdce rád by viděl kal dýf kdo má srdce citlivé Chrám v nímž učení a moudří znalci písma obdivem" pošlou chali dvanáctileté dítě Ježíše Královský palác v němž nimi stek největšího krále Židovského —Pilát v duševním boji předved velikého trpitele syoa božího je mu! se posmívali slovy "král ju dejský'' před lid provolávajíc "Ukřižuj ho!" a hrdě zvolal: "Ejhle Člověkl" A skupinu kamení z níž tělo Kristovo vstoupilo na nebesaoneo kus kamene na němž stopa nohy Boha Člověka posud jest vidětil Kdo by netoužil podívat! se tato místa a vroucně zde padnout! na kolena? Šťasten komu milost takovou osud dovolil Korunní princ Rudolf odebral se po svém zasnoubení do Svaté země -Odebral ar na pouťl Na pouť ku kolébce křesťan ství nyní již skoro dva tisíce let starého Pomodlit se u hrobu oné věčné bytostí jež vykoupila hříchy lid stva svým životem A pak projítt ony zdi za nimiž velcí následovníci Mojžíšovi hlá sali duševní spásu lék lidské ala bosti - nezlomnou důvěru 1 Jehovu a pobožnou myslí Jest to rnyiléoka povznášející! Aby vědpmí toto člověka po vzneslo potřebuje jednoho víry! Bez víry nevstupuj nikdo ani nohou do zdí Jeruzalémských Člověk bez víry se sem nehodí pro toho Jeruzalém se svými otlu čenými zdémi se svou pouliční Spinou a se svou hroznou bídou nemá ceny ani jako starožitnost ani jako místo milionům a milio nům posvátné! Člověk žijící na prahu dvacáté ho století v Jeruzalému musí ebo dítí 9 očima přimhouřenýma aby jenom duie jeho viděla aby jen duie jeho se kochala Kramáři zneužívají zde památek posvátných — ale to se nesmí vi dět! ani pozorovat! Nežli překročil rakouský korun' ní princ brány Jeruzalémské za stavil se v Egyptě kde prohlédl si pouště moře písku říši lákalo hyen lvů a tygra V Egypt! uvítán byl místokrá lem nadmíru slavnostním způso bem - ' ' Podíval se na pyramidy jež ru c otroků snesly dohromady ku slávě velikých Faraónův na pyra mídy a nichž zírána člověčenstvo tisíciletí nelidská doba kdy mili ony pracovaly pro jednoho A stanuv u piramídy rozporn mněl se korunní princ bezděky na pomfjitelnost a marnost přepychu nádhery vtíkoití a rozkolí po zemského života Velící Faraónové u jichž nohou miliony poddaných se klaněli le žíce Čelem na zemi Faraóni jichž moc byla nesmírná -— jsou dnes v museích jakoolklivé mumie vysta veni na obdíví Za peníze je ukazují! Líd svobodoý národové osví cení obdivují se za několik halířů těmto pozůstatkům pokořítelů lid stva těmto egoistickým yrao6mt Kam se poděla nádhera! Slávo kde jti? Kde jtte vy obávaní a mocní Faraooovél? - Pyramidy í sioji posud ale ani jediná památka po vás nezby-1 pou la jel by v a obě obsahovala liou' II Miíku liJumilnoMÍl Dali jste si postavit! své kamen né památky na dobrém mírně! V pustě na poulti kéo jen dravci sídlit Kdyby sluncčnílár okolí jejich nevysuloval byla by nedohledná tato pouir mořem 12 — s zí to otrokův rrinc Kudoit odpočinul sí po prohlídce pyramid na oaic na blíz ku Odpočinku tohoto použil hon bě na tygry ' Jak z poznámek z těch dob uchovaných vysvítá projevil princ Rudolf také na tomto honě smělou odvahu jež i v jeho zemích zjed návala mu jako love! obdiv Z těchto honů na tygry zacho val se tento příběh: Tygr byl skolen kule princova ho zabila Stráže z průvodu prin cova dravce pěkně dorazili a dru žina se zotavovala posilněním Princ chtěl si vzíti kožeiinu tygrovu 2 Čekal někelik hodin v přírodě Sluhové a domorodci tygra sta hovali princ pak posadil ae v písku a rozmlouval se svým prů vodcem Při hovoru zaslechl zvláitní zvuky a ucítil ještě zvláštnější zá pach i Zvedl a ohlédl se Asi 30— ? kroků od společno sti Iklebiia zuby vychrtlá vyhla dovělá hyena Seděla na zadních nohou a ošklivě vyta Vlicbní členové společností ne meškali sáhli po puškách namí řili na dravce Princ Rudolf požádal svůj prů vodaby mu tuto hyenu ponechal! Je přirozeno že všichni dali přednost princovi Princ Rudolf namířil střelil a trefil hyenu do prsou ttestie po výstřelu vyskočila a hnala' se rozezlená na prince Princ střehl opětně a hyena byla raněna do noby Zuřivost zvířete setím jen stup- Bovala Kulhajíc řvouc vyjíc vrhla ie hyena na prince Rudolf náhle obrátil pušku a pažbou rozezlené zvíře dobil Průvod princův 1 obdivem po hlížel na tento odvážný Čín kdež to princ se usmíval a nezdálo s mu právě že by vykonal obzvlášt ní loveckou bravuru ' Z Egypta odejel princ do Jaííy a odtud do Jeruzaléma úřední kruhy učiaiti vlečko ty princ byl přijat co nejslavněji Rakouský korunní princ vjel do Jeruzaléma za zvuků hlučné hudby ačkoli by raději viděl kdyby slavnoitaf a úřední uvítání bylo odpadlo Nazejtří prošel si pěšky místo a vydaí se také na horu Kalvárii nad městem ae zvedající na níž byt Jeilš ukřižován a která po dnes jest tak pustá a holá jako byla v době ukřižování Třetího dne odebral ie úplni aamoten k svatému hrobu Sem nechtěl vstoupit! st svým úředním průvodem Ne jako princ ne jako násled ník trúau ale jako obyčejný amr telník chtěl pokleknout! o avatébo brobu a zde ae vroucni pomodlit! Ntd svatým hrobem postaven est nádherný chrám Skupina kamení jimiž bylo u- křižované tělo Kristovo pokryto a nichž vftal z mrtvých jest ob klopena drahocennou zlatou mříží Zde ivítí ata a sta věčných svě tel ale přes to panuje kolem eva tého hrobu poloiero Mnoho velmi mnoho věřících 1 ida jii modlilo na kolenou hlubokou vroucností Zde člověk člověka si ani ne vtímá — Neptají sa nikoho odkud př cházl kde jeil jeho vlast Srdce duie naplfluje jediná myšlénka Vykupiteli Také princ ad poklekl na ho lou studenou dlatbu mramorovou stejně jako oitstní poutníci a po hroutil se v modlitbu J J É t 1 nrasua tirua uiava princova ae sklonila rtcd svatým hrobem ani princi není to hanbou V očích jeho leskly ae slzy %y blažen Myilénka žo se moh pomodlit! u hrobu Ježíšova Činila ho Šťastným Jeden duchovní ukázal na ká men za flatou mříží uvlo na něm viděti stopu nohy "JeŽÍŠ stoje na tomto kameni vznesl ae do oblak k Dobu Otci na nebesa ' — pravil kněz slav nostně Věřící pfi těchto slovech po vstali ae země a přistoupili V mřížoví Kněz otevřel zlatou mříž a věří cí se zatajeným dechem líbali tuto posvátnou stopu Spasitelovu Ani princ Rudolf nečinit zde výjimku - T_ ' m té 1 on ponbii stopu jezisovu na balvanu KAPITOLA 46 Povídka z poušti tyraké urient jest piny povaBQj pro obyvatele západní chová v-sobě tolik tajů že celý kraj zahaluje zvláštním kouzlem Když princ byl účasten velkole pých slavností v Jeruzalémě při svem příjezdu všimnul si starce v arabském kroji který činil do jem stoletého kmeta Nežli pak odebral ae dále do Nazaretu chtěl tohoto starce ještě vidětí 1 Sotva toto přání pronesl povo lal ho konsu! nái k oejjasnějšímu princi Arab před princem padl na svou tvář Tak zde uctívsjí členy rodu královského "Vstali starčeí lák se jmenu ješ?'' titul se ho princ a pomohl kmetu povstali "Jsi stejně milostiv princi ja ko tvůj vznešený otec slunce své říše!" pravil kmet hlasem dosti zvučným "Mé jméno je Adam" Princ se dověJěl od něho dále Že kmet byl již také jeho otci cí saři Františku Josefovi pří jeho cestě na východ představen Adam byl druhdy bohatým obchodníkem na stará kolena — to jíž bylo vel mi dávno — přišel o viecko jmění živil ae způsobem opravdu po divným: vypravoval povídky Za své vypravování dostal lik že mohl býti živ Však neměl veliké potřeby Princ ho hojni obdaroval a t 1 ! mě jřio priKiaau 1 uruzina princova udětila atarci hojně dárků Když pak princ odebral $9 na odpočinek sesedli ae někteří če oové této cesty na východ pod rozložitou olivu a vyzvali Adama sby vypravovat něco co sán) za žil ' " A Adam vypravoval příběh jež zní jako pravá pohádka východní jko čarovná pohádka 1 tisíce a jedné noci # # A stoletý kmet vypravoval: Jsme na venkovském městě syr ském jménem Ifoms {{nědožlutá kupa špinavých do mů vystavěných z jílu atlačujese na malém místě hubené půdy vzdělané obehnána jsouc vetchou se&lou zdí - Na východě a jihovýchodě roz kládají ae oÍ2ké pahorky za nímí leží bezestromá step žlutavě kmi- tavá rovina nekonečně pustá jako moře a zimničné výpary vznášejí se nad ní Jen os jihu bují statná vegeta ce neboř tam rozprostírají se u ro po kalných vod řeky Asy jel u sta rých slula Orontrs "jijlaky" (chaty) vmeteného arabského mě sta kupeckého tureckých hoduo' stářův a jednotlivých rodin evrop ských oasa to podobná překrásné sahrsďě ) 4ioims a jeho prasta rý íoinlcký kopec hradní vítr Chamsin mračna dýmu a prachu přihání a pustých krajin cuírat akých ubírají se zámožní lidé 1 měita "branou duchů" na ottrovy mimoské letící v jezeře teleném jako moře nazvaném Atini Před několika lety v Momsu byla jen jedna cizinka která ne souhlasila a chutí domácích a ci zozemských výletníků Uyla to lady Digby anglická dobrodruika která po roman tickém bloudění jež trvalo téměř celé živobytí její poslední dny li vota svého v tomto málo půvab oém koutku východním — příjemně skončila Dobrý' přítelíček a nímž byla před několika léty prochodila po íčí syrsko-mesopotamská neob meškal této záhadné bytosti uči niti návštěvu Lady tenkrát byla již dáma 1 étech ktetá v Životě idyllickém málo vábivém jsouc Šedovlaaá a až na karikaturu vyzáblá přece Ještě stále se oddávala rozkolem lásky Lady Digby avou dobou hrála akooa roli v londýnském High iíe ' 'v "„ ' ' Poklesek odloučil ji od boku manželova načež sáhl 1 k berle poutnické aby v cizích městec a zemích užívala Života potud po kud tomu dovolovaly příjmy její I uvrhla ji náhoda na pobřeží syrské a v pošmurném flomsu vy šlehl v srdci jejím ještě ' jednou plamen oáružívost! jejž jí nebylo ze utišiti a sice pro — Sulejmana bn Medjuel Kdo byt tento šťastný jemuž věnovala milost svou? Byl 1! to drusícký troubadour který aestoupil z čedičových vr- cholův aby cizí Kirce zaklokotal milostné písně Amaisovy t i slavík arabského?" ř čí zašlehl paprsek světla Perlina v srdce mladého fieicha bojovných Mutavilthůvř Ani jedno aoi druhé Syn Mediuelův byl obyčejným eichem beduinským který rád sahal jio cizích kapes a póvždy měl za Vaobyčejnou a patřičnou věc aby anglické touristy kteří do báječného místa Palmyry ce atovali o sta liber činil "lehčí Tak zůstane tento léta trvající oměr mezi vysoce vzdělanou dá mou evropskou a surovým kočov níkem syrským záhadou Cizinka která vedle jezdeckých kasáren Ibrahíma paše podmaní tele Sýrie obývala neozdobný le tohrádek na severu města pro nás má jen nepřímou zajímavost Kdo by inad byl po slunce zá padu pl žil ae- podle keřů jas minových v zahradě v níž stál dům oné dámy ten by tenkrát byl ae setkat se zjevem který bv bvl antasii jeho více zajímal než stárnoucí dobrodružná lady lo byl vtělený sen jeden z oněch kvítků báječných kolem nichž utkáno cizokrajoé kouzlo Když zlaté červánky aoumrak vrhaly do kalíšků květinových tu vynořila se z tropických bylin úponkových postava dívčí Tak putují báječné bytosti se mitských vypravovatelú báchorek po nivách smrtelníků! Písek nevrže -pod kroky jejími z tváří jejich zářř ona mírnost nebeská která ničeho oeví o kla mu světském a o hoří pozemském A tak byla í Ethel dívka arab- aká která pod perutěmi cizí matky pěstounky mezi květinami a pod směvem hvězd pomalu dorůstala pannu jako nachový plod stro mu granátového po J plamennými polibky slunečními Předejděme o několik měsíců v městě arab tento klidný venkovský livot 1 me isse u jasmínových keřů ia hrady kde bydlí lady Digby S minaretu blUkého mačetu tladlarova k latě' zavolat muecin věřící lid: "O věřící modlitba jest lepší nei spánek!' ' A ticho nastane ském Na výšinách libanonských které daleko na jihozápadě ae ztrácejí v iuuiiiiiiui letí uicuuiuuy yiuu zlaté ovečky na západě splývají ( jako zrcadlové obrazy stepní Tu hýbe se to ve třtině cukro vé trylek slavíkův chvěje ae křo vím mimosovým a hejno holubů spadá do kotuoy oleandrové širo ko daleko stín vrhající V křovině pepřové to zachrastí pruh stříbrný zakmitne mezi čer venými květy jest to Ethtl která vyběhne a tajíc dech naslouchá Tato opatrnost jest asi velmi potřebná neboť v nejbliŽším oka mžiku z přirozené kobky již tvoří stěna listnatá vedle bující vynoří ' oe černá kudrnatá hlava která by sotva asi v této útulně měla co hle dati leč snad zapovězené ovoce tajoé lásky která na tento mladý párek jako vycházející dec prostí rá svůj vonný závoj ' ' Neznámý nemůže nám vfiak býti tak lhostejným „ i inědý mladík a temným zraky zimničnými a 0 modročernými dlouhými vlasy dolů splývajícími učinil si samotu avou asi dosti snesitelnou Již rok před tím z Trípoli při stěhovala se ku břehům řeky Assy francká rodina jak ae pravilo bohatý kupec vlašský se svou že- nou a jediným synem jemuž ří kali Paolo (Pavel) Byly to snad komské 'tkaniny hedvábné které přivábily cizince jelikož arabští tkalci za dobré zboží shrábnou neméně dobré pe níze nebylo náležité příčiny proč by se byli nějakým směrem ne--příznivými jevili k novému osaď niku 1 ' Mnohem nesnadněji Paolo vpra- voval se v nove své postaveni Dle stáří svého zajisté oprávněn byl ku všem radostem života Ale co mohlo mu jednotvárné město arabské se svými tisíci cha trnými chýšemi poakytnouti — luza "aynův Ismaelovýcb žebráčtí ušpiněni beduíni kteří v horké roční době rád! tábořili u "velelo ku'' a jako hejna kobylek opásali Mtf% a a A tt A nttfilirínif t !£lVtr Aataaat) Orient neměl profi již ono kouzlo které obraznost vaše 1 pravidla čerpá z nepravdivých všemi illusemi namalovaných lí čení 1 před prastarými stavbami kvádrovými na kopci městském které hluboko sahají do dob foíni ckých zůstával chladným Jsouť to zbytkové zaniklé kultury — ná hrubky I - Rudé úlomky sloupů přetrvaly půltřetibo tisíce let i mohl! by chom se domnívat! že by se přece -při tom mohlo něco myslit! Ale fantasie velmi snadno s zastaví a mlhavé obrazv z minulosti roz- # bředly před ním jsko bubliny Tak po delší dobu bloudil Pao o aŽ vypátral že lady Digby skrývá poklad jejž na světlo vy nésti zajisté bylo by dústojoo mu že srdnatého Přede vším vycházel od do- měnky že dívlca ta která jej nad- přirozenou mocí vábila musí křeiťaokou a to tím spíše an ji nikdy ještě neviděl závojem zastře nu jak to mrav a zákon předpisu- e mohamedánkám -C Zdali Ethel byla křesťankou ' V zajisté se ještě během vypravování našeho objasní pro tento okamžik postačí Že náklonnost obou mla dých lidí k sobě víc a více ae utu žovala a posléze nabyla onoho ' vášnivého výrazu kde dvě ard£e vzdorují tisícům bohův a dech so- hfle nati uIaIu tfAtumni A r vrA o Qdvane jako w{zi"') plevu 1