Image provided by: University of Nebraska-Lincoln Libraries, Lincoln, NE
About Pokrok západu. (Omaha, Neb.) 1871-1920 | View Entire Issue (Feb. 2, 1898)
Pokrok ZApadu 5 zprXvy zámořské Kritika pomfrů t Nfmetku — -Lidová strana vc Virtemberku mě la ve svátek Tří králův sjezd vel mi hojní navštívený Přijaty byly na něm mimo jiné resolucc proti požadavkům Viléma II na nové lodi válečné a proti předloze v příčině tak zvané "reformy" vo jenského trestního řízení v Něme cku jejíž některá ustanovení jak sjezd prohlásil' jsou se stanoviska liberálního nepřijatelná Zprávu o všeobecné situaci v říši německé podával říšský poslanec Ilauzs mann jehož vývody přijaty byly hlučným souhlasem Hauzsmann Icritisoval nynější politiku vlády německé zvláště pak osobní poli tiku Viléma II co nejostřeji Ve vnitřní politice pravil mimo jiné nejvýše již žádoucím volnější svěžejší duch Říšský snem ně mecký "bude brzy rozdělen ve dva tábory: ve stranu svévole a ve stranu nevole V zahraničné po litice není pak pozorovati již žád ného pevného smčru Politika německá počíná tu býti — čínskou Ke šroubu vojenskému přidružil se nvní i Šroub lodní Poslanec Hauszmann vystoupil také proti známé kielské řeči pruského prin ce Jindřicha řka že v lidu vzbu dil" roztrpčení když princ bratra svého Viléma II líčil výslovně jako spasitele a vykupitele Vy stoupení řečníka oproti princově projevu vzdudilo v shromáždění dcmonstrativní pochvalu K oslaví revoluce sicilské" Na paměť evoluce kterou Sicílie zbavila sej ha "krále obou Sicílií" Bourbona Františka II a prohlá sila své sjednocení s Itálií zasaze ny byly v hlavním městě sicilském Palermu na průčelí staré budovy parlamentární dvě desky s nápisy stylisovanými — Crispiem Jeden z nápisů těch praví že ve starém parlamentním domě tom Siciliané Bourbonůnf slavně dokázali že ta ké vladařům odbíjí hodina mstící spravedlnosti šlapou-li nohama právo lidu V druhém nápisu slaví se sjednocení Itálie památka Viktora Emanuela a spravedlnost kterouž zve Crispi "věčným pla menem jehož neuhasí žádné pikle nř násilí" — Oba nápisy podivně ovšem hodí se k posledním letům činnosti Crispia kterýž sice roku 1860 spolu s Garibaldim revolucí Sicílii od jha Bourbonův vysvobo díl ale později klesl jako ministr president Itálie sám na tyrana a vyssavače celého sjednocenného království Ale lid rychle zapo míná Ostatně když prý Crispi ovi v Palermu ovace činil slavil spíše svého osvoboditele z roku 1860 zapomenuv pro tu chvíli co sběhlo se od "výpravy Tisíce" až po habešské dobrodružství Také korunní princ italský jenž ústně se v Palermě oslayy na památku revoluce oné Crispia okázale prý vyznamenával vystoupiv mimo jiné s ním na balkon aby se tu lidu v jeho společností ukázal za pomněl as pro okamžik ten obža loby kterouž bolognský státní zástupce musil nedávno proti Cris piovi pro bankovní šmejdy podati a kteráž dosud vyřízena není Toto jednání korunního prince vůči Crispiovi vzbudilo tím větší pozornost a tím živější výklady kdyžtě nynější ministr-president Itálie a rozhodný odpůrce Cris- piův Rudini teprve po Cnspovi ač jest Sictlián k slavnostem pa lermským přizván byl Zrnina v rumunské politice — Ruský "Svět" je toho přesvědče ní že nastávající cesta rumunské ho krále Karla do Petrohradu zna mená že Rumunsko v zahraničné politice odvrací se od trojspolku a přiklání se k Rusku Změna tato dle slov "Světa" nabývá ještě většího významu vzpomeneme-li si jak skvěle byl uvítán králem Karlem v Jasech generál Konstan tinovi gubernátor bessarabský Gubernátor provincie o níž na zá padě myslili že bude navždy pře kážkou sblížení Rumunska s Ru skem byl od krále Karla přijat s velikými poctami jimž srdečně sekundovali rumunští politikové i tisk To znamená úplné zmizení "besarabské otázky" Rumunský parlament nezůstal bez účasten ství a když v trůnní řeči učiněna byla zmínka o setkání jasském poslanci a senátoři dlouho tleskali na pochvalu když pak došlo na zmínku o králově návštěvě v Peš ti bylo ve sněmovně hrobové a le dové ticho To vše budí naději že rumunská vláda upustí od pro tinárodní politiky jíž se v posled ních letech přidržovala a že rus ká cesta krále Karla svede s ná rodními a náboženskými tradicemi rumunského národa Po Arménech a Krfťanech Jlulha fi Počátkem ledna uveřejněno bylo provolání podepsané šesti členným komitétem bulharského města Kystendilu kterým se vy zývá bulharské obecenstvo ku skládání dobrovolných příspěvků ve prospěch 150 uprchlíků z Ma kedonie mezi nimiž jsou ženy i děti tři učitelé a dva duchovní Provolání potvrzuje politickou pří činu útěku těchto lidí Turecké úřady v Makedonii se domakaly že bulharské obyvatelstvo země má mnoho skrytých pušek i před sevzaly dne 1 prosince pomocí vojska revisi měst a vsí v krajích kočanském a štipském při níž mnoho pušek nalezeno V provo lání vypisují se muka která make donští Bulhaři snášeti musejí "Bulharští učitelé a duchovní mužové i Ženy starci i děti trpí muka která může vymysliti jen íanatism a rozpoutané divoŠtví barbarského plemene Zeny a dívky jsou przněny mužové mu čeni a ubíjeni Jedním zabodá vají smolné třísky pod nehty a za palují druhým stahují lebku mo krými provazy až jim lezou oči z hlavy a následuje smrt jiné pově šují hlavami dolů a kochají se je jich zdlouhavým umíráním jiné zase nutí aby chodili po prknech do kterých jsou nabity jehly jiné rube a šlape jízda duchovním na máčejí ruce do kolomazi a křížem na prsa svázané zapalují Z do mova nikdo neutíká od dobra Kdyby makedonští uprchlíci měli stokrát menší příčinu k útěku než udává provolání zasluhovali by aby se jich štědře ujali ti u koho hledají útočiště My jim z plna srdce přejeme aby se stali účastnými bratrské lásky a štědro sti Bulharův avšak nemůžeme zdržeti se poznámky Že muka v provolání vypočítaná jsou příliš hrozná aby budila víru že se sho dují se skutečností Ale i kdyby se úplně s pravdou srovnávalo co o nich v provolání stojí museli bychom litovati oběti tureckého fanatismu a : bezzuzdného divoš ství nýbrž také toho že Bulhaři po příkladě nešťastných Arménů a Kréťanů turecký íanatism pro bouzejí a dráždí k nerovnému boji v němž musejí právě tak špatně pochodili jako Arméni Kréťané a Rekové Aby Turci mohli býti přemoženi a snad z Evropy úplně vytlačení o to by se museli všichni národové jimi podjařmení a osvobození žádostiví zasaditi společně v jednu dobu Když ale národové ti pouštějí se v nerovný zápas s Turky rozděleně když každý rok jeden z nich o své újmě vystupuje z řady ostatních a jde pod turecký nůž nemůže nic jiného očekávati nežli že mu bude hlava srubnuta Je ze všeho pa trno že Bulhaři spějí k tomu aby je zachvátil osud Arménů Kréťa nův a Řeků Stejné účinky stej né příčiny Jako bylo zjištěno i doznáno že v Arménii na Krétě i v Řecku obyvatelstvo bylo puzeno ku krvavým srážkám s Turky an glickými a jinými agitátory a pe nězi tak zajisté děje se nyní i s Bulhary Bezcitní západo-cvrop- Ští agitátoři lichotí sebelásce Bul harův 1 staví jim před oči jako věc jistou žc Bulharsko porazí na hlavu Turecko vypovědí-li si vál ku Jakž by ne ! Bulhaři mají armádu 300000 mužů silnou osvědčenou na Slivnici atd ona Turky čepicemi pobije Totéž zločinní svůdci loni nulovali Ře kům až je přiměli k válce ze kte ré vyšli ti nekonečnou hanbou a na sto let hospodářsky zruinováni Bulhaři pomýŠle-li na povstání a válku s Turky měli se k tomu od hodlati dříve a měli se postaviti v čelo velké organisaci národů kte ří mají právo na turecké dědictví Letos je na to pozdě již Bulha ři pro takovou organisaci nejen ni čeho neučinili nýbrž ještě naopak pracují ku desorganisaci Nepřá telství které zahájili proti Srbům makedonským a starosrbským jež na radu Radoslavova dýkou a re volverem vyhlazují je něco tak zvráceného pochybného a o trest volajícího že již ono samo mohlo by rozvážné muže mezi Bulhary přivésti k poznání že všechna je jich nynější politika octla se na nepravé cestě Po této cestě ne dojdou k uskutečnění svého ide álu velkého Bulharska nýbrž ku ztrátě toho co jim Rusové před 20 lety vybojovali zahrabou sebe i druhé národy s kterými jsou od kázáni na svorné působení a vzá jemnou snášelivost Svoboda v Turecku Zatím co v Rakousku Němci a v Uhrách Ma ďaři usilují o úplné podjařmení ano vyhlazení druhých národno stí zatím co dInorakouský sněm snaží se zákonem utvrditi aby slovanské jazyky ze Škol té pro vincie na vždy byly vyloučeny za tím co Němci v zemích českých a slovinských zřizování českých a slovinských Škol zuby nehty se brání a neslýchaným způsobem pronásledují i rodiče kteří za ta kové školy jménem zákona žádají i nevinné útlé děti které je nav štěvují zatím co v Rakousko Uheísku jménem kultury toto bar barství se páše v Turecku jež dosud bylo považováno Evropou za barbarský stát katexochen vy dán byl dobrý zákon o zřizování národních Škol a to pro všecky národnosti v Turecku domácí bez rozdílu Všem národům v otomanském carství zaručena je svoboda víry a kultury Každé mu národu je dovoleno žádati a otvírali školy ve kterém chce ja zyku Při tom má býti vyhověno následujícím íormálnostem: 1) V místě musí býti nejméně 25 domů toho jazyka jakého má býti Škola a těch 25 domů má podati svému úřadu žádost o dovolení zříditi školu ve kteréžto žádosti má býti také udáno jak bude škola vydr žována 2) Úřad přesvědčí se o důvodnosti žádosti a odevzdá ji mutesarifu (krajskému náčelníku) jenž zase ji dodá guvernéru či gu bernské osvětné radě a tato rada vydá dovolení ku zřízení školy 3) Se žádostí musí býti úřadům podán i program kterak se bude ve škole vyučovati každému před mětu a rovněž musí být úřadům oznámeno kdo bude ve škole uči telem aneb učiteli 4) Učitel musí míti vysvědčení že odbyl nějaký střední ústav a kromě toho musí se vykázati vysvědčením o zachovalosti od své obce Když gubernská osvětná rada žádost prozkoumá a shledá že je všem požadavkům zákona vyhověno ne může žádost zamítnouti Potvr zený gubernskou osvětnou radou učitel zůstává na vždy zákonně uznaným učitelem v Turecku a právo to může mu být odňato jen v tom případě kdyby byl odsouzen do žaláře anebo lídyby mu bylo počestnými lidmi dokázáno Že jednal proti státu Učitelské vy svědčení osvětnou radou potvrze né nabývá platnosti pro celou tu reckou říši Národní školy jsou úplně samosprávné Když jest učitel přemístěn ( Jednoho míata do druhého úřadům tohoto místa je povinen pouze ukázati své vy svědčení Také svoboda vyučo vání jest úplná Úřady nemají jiného práva než pečovati aby ve Školách nebylo agitováno proti tureckému státu a i toho svého práva užívají velmi mírně HOVORNA 1'oitui dotsx plným Jménem tagatelo opmfenť uojuuu IxiVtluinuu a oupuvrui Itopl ueiHxwpMiné anonymní imltiziiou pohuUIntíbo uitda v kuil IIUMBOLDT Nebr Sdělte v Hovorně jak se vyslovuje po anglicku písmena V Zdali jako "ví" nebo "íí"?Jak možno poznat dle anglického slovníku její vý slovnost? Jan Brzon OJp — Každá učebnice řeči an glické vás poučí že se písmena V nazývá v angličině VI Podívejte se ďo česko-anglického tlumače Zdrůbkova anebo do Tlumače amerického Jonášova a naleznete to na první straně tak že není po třeba o to míti sporu Co se týče výslovnosti to jest ovšem jiná věc Výslovnost písmeny V jest tatáž jako v češtině WILBER Nebr Prosím sděl te v Hovorně v kterém roce raže na byla poprvé v Rakousku měna při kteréž zlatka rozdělena byla na sto krejcarů na místě dřívěj ších šedesáti Čtenář Odp — V roce 1858 a sice na základě mincovní smlouvy s Ně meckem dne 24 ledna 1857 uza vřené Starou mincí českou bý valy zlaté dukáty kteréž zavedl král Jan Lucemburský roku 1325 a groše české jež jsou původu ještě staršího V polovici minu lého století zaveden byl nový ráz mincovní dle něhož se razilo z vídeňské libry čili hřivny (16 ví deňských lotů stříbra) 24 zlatých a sice buď tvrdé tolary po dvou zlatých neb zlatníky neb dvacet níky Později začal stát vydávati papírové peníze a v tom pokračo val až roku 181 1 musel ohlásili úpadek a nabídnouti držitelům nucené vyrovnání totiž snížení ceny peněz z pěti na jednu Roku 1816 založena byla rakouská ná rodní banka kteráž vydala papíro vou měnu založenou na stříbru následkem čehož jmenovala se tato měna "stříbrná" a ta stála k šajnům v poměru 25 ku 10 totiž 25 zlatých šajnů platilo deset zlatých stříbra Tato obojí měna šajny i stříbro kolovala až do roku 1858 jak svrchu zmíněno načež byla oboje zrušena a převe dena na měnu vídeňskou a sice jeden zlatý stříbra měl pak ceny 100 krejcarů vídeňské měny Nové zlatníky jež byly raženy a nové zlatky rozděleny na 100 krejcarů nové vídeňské měny Nyní zavádí se v Rakousku nová měna koru nová založená na zlatě a to na základě zákona ze dne 2 srpna 1892 Proměna tato provedena býti má do 31 prosince 1899 po kterémž čase nynější státovky ztratí hodnotu peněz Nynější ra kouské koruny mají cenu půl zlat ky a dělí se ve 100 haléřů Za sníženou cenu! Máme posud několik výtisku spisu Královské vénné město Mělník a okres mělnický který a velkou pílí sestavil a ku velké h6 Kkodé vlastním nákladem vydal ř'ditel mčbUké íkoly pan Lud Iloehm Jest to spis objemný neboť čítá 934 stran velkého formátu a 55 obrazy a mapou okresu mčlnického a mčsta Každý rodák mělnický mel by chovati spis tento obsahující popi a dčjiny jeho rodiště Pan spisovatel oprávilu jc nás ku nabídnuti zbytku spisu za cenu valní sníženou a sice budem týž prodávat! nyní za $200 i a poštovní zásylkou DřívřjSi cena $400 Žádný MčlniCan nemusí se nyní vymlouvali na cenu knihy neboť za tuto cenu jc V pravdě levnou Hlaste se brzy Adresujtet Tokrok Západu Omaha eb S výstavišti Arkansas jak se podobá bude též zastoupeno na naší výstavě za mississippské a to vzdor tomu že poslední sněm státní k účel i tomu jakékoliv peníze povoliti odmít nul Guvernér Joncs jmenoval totiž počátkem tohoto týdne še stičlennou komisi sestávající z nejpřednějších mužů arkansas kých jejížto povinností býti má postarati se o důstojné zastoupení státu onoho na výstavě naší a doufá že komisi této podaří se k účeli onomu sbírkami dobrovolný mi postaČitelný obnos peněžitý sehnati Kansaským guvernérem Brad- Ieym posláno sněmu státnímu zvláštní poselství v kterémž odpo ručováno jest povolení dostatečné částky k pořízení výstavky kterou by veškery přednosti státu onoho na výstavě naší znázorněny byly Poštovním oďborem oznámeno počátkem týdne že učiněno ko nečně rozhodnutí vzhledem k vy obrazením jež na zvláštních pa mětních známkách poštovních na počest výstavy zamississippské" umístěny býti mají Dle rozhod nutí tohoto nalézati se bude: na známce jednocentové Marquett na břehu Mississippi dle obrazu Lamprechtova Na známce dvou centové Eadsňv most přes Missi ssippi s částečným pohledem na St Louis Na známce čtyřcen tové lov bůvolů dle obrazu ve Schoolcraftově historii Indiánů Na známce osmicentové generál Fremont vztyčující vlajku na vrcholku pohoří Skalního Na známce desíticentové nesnáze vy stěhovalců na prerijích západních dle obranu Heatonova Na znám ce padesáticentové scéna ze živo ta hornického Na známce dola rové stádo dobytka utíkajícího před bouří a na známce dvoudola rové scéna ze žní na severozápadě Zprávy osobni — Pan Tomáš Duda starý známý a jednatel náš z Linwood přijel koncem minulého týdne s nákladem vepřového dobytka do města našeho a to se rozumí že neopomenul při příležitosti té i zá vod náš navŠtíviti — Pan Jos Štechr z Hooper Neb kterýž na cestu po státech západních se vydal aby konečně jednou také z vlastního názoru o tom se přesvědčil jak vlastně ten "divoký západ" vypadá překva pil nás dnes z rána návštěvou Projel prý toho hodně a ze všeho toho přivezl prý si jednu věc kte ráž hezky dlouho na cestu onu upomínati jej bude — pořádné to tiž nastuzení — Pánové Jan Kavan z Moorse Bluífs a Leo Hotový z Dwight Neb meškali za obchodem v Oma ze Oba shodují se v tom že časy se ponenáhlu lepší a že co nevidět budem míti staré zlaté časy — Pan Jos Michálek kterýž minulého leta zdejší chvalně zná mý svůj obchod pekařský zaměnil za podobný obchod v Crete Neb vrátil se v těchto dnech opětně do města našeho aby tu mezi námi trvale se usadil Není prý nad Omahu! povídá a to as hlavní příčinou jeho návratu bylo Dou fáme že mu mezi námi půjde opětně k duhu — Pan J V Slepička z Wil ber kterýž před nedávnem vykou pil tamní obchod s hospodářskými stroji od krajana Hájka navštívil v těchto dnech Omahu aby tu zásob pro závod svůj nakoupil 1'yla to jeho prvá návštěva Omahy a jak z rozmluvy s ním souditi jsme mohli náležitě b mu mezi námi zalíbilo Ý J